Bilirkişilik nedir? Nasıl ve Niye Olunur?

28 Sep 2015

Herkese selamlar,

Bilirkişilik en kısa ifadesiyle yetkin olduğunuz alanda bilgi verme işidir. Yetkin olduğunuz bu alan genellikle sahip olduğunuz mesleğinizle alakalıdır ve alanında uzman olmayan kişi veya kurum bu konuda sizin bilginize ihtiyaç duyar. En bilinen bilirkişilik işi uzman kişilerin mahkemelere davaların çözümlenmesinde, hakimin uzmanlık alanı olmayan bir konuda bilgiyi sesli veya yazılı olarak sunma işidir.

Bilirkişilik yaklaşık bir senedir deneyimleme imkanı bulduğum, ama henüz tam yetkinleşemediğim bir alan. Muhtemelen hayat boyu bu tam yetkinleşme olayı olmayacak çünkü yeni suç yöntemleri, yeni tanı yöntemleri ve araçlarını da beraberinde getirecek. Özellikle yaptığım bilirkişilik bilişim suçları olunca her şey teknolojinin gelişimine paralel olarak gerçekleşiyor.

Bilgisayar mühendisi olan arkadaşlarımın bu işe girmelerini şiddetle tavsiye ediyorum, çünkü bu alanda çok ihtiyaç var. Bir kaç örnek:

• Bir çok bankacılık işleri, sosyal medyadaki hakaretler, fikri sinai hakları ilgilelendiren dijital medyaların izinsiz kopyalanması vb. bir çok konu bilgisayarcıları ilgilendirmektedir.
• Günümüzde bilgisayar ya da bilgisayar vari bir cihazın içinde olmadığı suç sayısı oldukça azalmıştır. Ya bir mailleşme, delil yerine geçebilecek bir fotoğraf, hayatınızla alakalı delil teşkil edecek dosyalar vb. bilgisayarla alakalıdır.

Başvuru nasıl oluyor?

Her sene 1 Ekim-31 Ekim tarihleri arasında ilgili adliye binasına ilgili belgelerle gidip başvuru yapıyorsunuz. Bu adreslere göz atmanızda fayda var. istanbul.adalet.gov.tr, bilirkisiler.org. Ankara için adliyebilirkisi.pdf linkini takip ediniz. Biraz karışık ve uzun gözükebilir ama bir yüksek lisana başvururkenki uğraştırıcılığa yakın bir zorluğu var. Kabul alırsanız yemin törenine gidip yemin ediyorsunuz. Sonrasında artık resmen bilirkişisiniz.

Süreç nasıl çalışıyor?

Uzmanlık konunuzla alakalı bir dava olduğunda sizi ilgili mahkemenin kalemi arayıp bu konuda bir dava var. Gelip alır mısınız diye soruluyor. Zamanınız müsaitse, davayı almak istiyorsanız olumlu şu saatte gelip davayı teslim alacağım diyorsunuz. Bu arada davanın içeriğini sorup öğrenebilirsiniz. Ben genelde içeriği sorup yetkin olduğum konularda davalar alırım. O kadar kalitesiz, rastgele bilirkişi raporları var ki; lütfen onlara katkıda bulunmayın. Bu konuda duyarlı olun. Ülkemizde davaların karara bağlanmasında oldukça önemli bu işe gerekli değeri verin!

Davayı kimlik belgesiyle mahkeme kalemi huzurunda aldıktan sonra size genellikle 1 ay süre veriliyor. Bu süre içerisinde belirli kurallara uyarak raporunuz yazıp mahkeme kalemine sunmanız gerekiyor.

Ben ne yapabilirim?

Genelde ilk başlayanlar acaba bir yerde yanlış yapar mıyım diye çok çekiniyor. Tecrübeli insanlardan yardım alabilirsiniz. Ben de benzer yollardan geçtim sonuçta. Bir kaç dava sonrasında işi çözüyorsunuz.

Yeter ki emin olmadığınız bir konuda biliyormuş gibi rapor sunmayın. Yazdığınız raporu başka bir bilirkişi okuyabilir, savunmanız mahkemede herkesin huzurunda görüşülebilir. Pişman olacağınız işlere girişmeyin. Davayı almadan bilenlere sorabilirsiniz. Böyle bir dava var ne dersin alsam, davayı ve istenenleri anlamam, hakkında rapor yazmam kolay mıdır?

Her zaman bir tecrübeliye danışın. Bu ben ya da başka bir bilirkişi olabilir. Yeni başlayanlara önerdiğim şu yazıyı okuyabilirsiniz. Benim gibi binlercesi var. En önemlisi, bu işi doğruyu bulmak ve doğruyu hakim kılmak için yapın, para kazanmak için değil. -Akif